Dział: Metody pracy

Błędy to lekcje. Tak zwykliśmy mówić uczniom w obliczu niepowodzenia, ale to tylko połowa prawdy. Można popełniać wielokrotnie ten sam błąd, niczego się przy tym nie ucząc. Błąd, który popełniliśmy, nie wyciągając z tego wniosków, staje się porażką, która ostatecznie zabija motywację. W lekcję zamienić się może tylko wtedy, gdy zatrzymamy się na chwilę i damy mu uwagę, a następnie podejmiemy świadome działanie, wykorzystując go do swojego rozwoju i budowania rezylientnej postawy.

W codziennej praktyce pedagogicznej nauczyciele i nauczycielki wszystkich etapów edukacyjnych spotykają uczniów i uczennice, którzy w różnych typowych szkolnych lub przedszkolnych sytuacjach zachowują się w sposób zaskakujący nie tylko dla nich, ale także dla rówieśników. Zdarza się, że nie znajdując uzasadnienia dla takiego czy innego zachowania, twierdzą, że uczeń „bez powodu” krzyczy na lekcji, płacze, nie chce zmienić miejsca w klasie, wyjść na przerwę, usiąść z kimś w ławce, wszystko go rozprasza albo jest zamyślony i trudno w nim nawiązać kontakt, wszystko chce zrobić po swojemu, jest niezdarny, potyka się, przewraca, niszczy zeszyty i książki, ubiera się byle jak, nieadekwatnie do sytuacji. Lista takich „dziwactw” wydaje się nieskończona. Warto jednak spojrzeć na takie osoby nie przez pryzmat swoich czy ogólnie przyjętych norm funkcjonowania i nie oceniać, że zachowania te są wynikiem uporu, braku wychowania, niedbalstwa czy cech charakteru. Po prostu ich układ nerwowy odbiera i przetwarza sygnały płynące z otoczenia w odmienny sposób.

Jednym z kluczowych zadań psychologów i pedagogów w szkole jest współpraca z rodzicami uczniów. Na drodze do tego celu możemy napotkać przeszkody, które mogą wynikać z różnych czynników, ale także mogą to być utrudnienia ze strony rodziców, jak i nas samych. I odwrotnie, mogą też wystąpić czynniki sprzyjające współpracy, na których możemy budować wzajemne porozumienie. Prawie zawsze obie strony mają dobre intencje i zależy im na dobru dziecka, a mimo to wzajemna współpraca nie w każdym wypadku się układa. Dlaczego? Przyjrzyjmy się czynnikom, które mogą utrudniać współpracę między psychologiem czy pedagogiem a rodzicami uczniów.

Każdy z nas od czasu do czasu odczuwa lęk. Jest to naturalna reakcja w sytuacji, kiedy mamy poczucie, że nasze bezpieczeństwo jest zagrożone. Źródła lęku ewoluują w ciągu naszego życia, a sam lęk może przybierać zmienną intensywność. Okres przedszkolny i szkolny sprzyja nasilaniu się różnych lęków, m.in. dotyczących sytuacji społecznych czy własnego „ja”. Problem pojawia się wtedy, kiedy lęk utrzymuje się długo, przybiera na sile i utrudnia dziecku normalne funkcjonowanie. Mówimy wtedy o zaburzeniach lękowych.

Czy zdajecie sobie sprawę, że kiedyś na Ziemi mieszkało kilka gatunków ludzi? A może widzieliście mrówki noszące patyczki do mrowiska? W jakim celu to robią? Czy po gwiazdach można chodzić boso? Dlaczego człowiek zapomina, skoro mózg jest genialny? Jak to możliwe, że ptaki latają, a ludzie nie? Każdy młody człowiek chce się uczyć i odkrywać, dlatego zadaje pytania i łatwo daje się wciągnąć w ciekawie opowiedziane historie. Cecha ta jest mu dana od urodzenia. Głównym zadaniem szkoły wydaje się więc podtrzymanie tej naturalnej pasji i nie zepsucie tego, co zgodne z naturą mózgu. Niestety, dzieje się wręcz przeciwnie. Dziecko chce się uczyć, rozwijać i poznawać świat, ale… potem idzie do szkoły. Wówczas to, co kiedyś było czystą przyjemnością, staje się obowiązkiem. A to zmienia wszystko.

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś(-łaś) się, jak sprawić, by Twoje lekcje były bardziej inspirujące i skuteczne? A może szukasz sposobu na to, by wzbudzić ciekawość uczniów i zwiększyć ich motywację do nauki? Rozruchy i przerywniki pozwolą Ci nauczać w sposób pełen radości i kreatywności, a czas spędzony z uczniami będzie źródłem energii napędzającej Cię do pracy, życia i rozwoju. Jesteś gotowy(-wa)?

Zaburzenia zachowania będące objawami zespołu Tourette’a dość często interpretowane są jako przejaw braku kultury, złośliwości czy agresji. Brak wiedzy na ten temat oraz profesjonalnie i wieloaspektowo opracowanego i realizowanego planu wsparcia dzieci dotkniętych tym zaburzeniem powoduje, że często są one upominane, karane i izolowane od rówieśników. Czasami uznawane jako stwarzające zagrożenie dla innych. Wszystko to powoduje narastanie problemów emocjonalnych i nasilenie objawów, a tym samym pogłębienie trudności w funkcjonowaniu społecznym i edukacyjnym. Różnego rodzaju publikacje nie tylko artykułów, książek, ale także wyników badań przyczyniły się co prawda do podniesienia poziomu świadomości w tym zakresie, ale wciąż zespół Tourette’a jest jednym z najczęściej błędnie rozpoznawanych zaburzeń. Ważne jednak jest to, że spora grupa nauczycieli zapewne o nim słyszała, a poczynione przez nich obserwacje mogą stanowić pierwszy etap profesjonalnie prowadzonej interwencji.

Problemy uczniów i uczennic doświadczających zaburzenia czy zespołu zaburzeń zwanego ogólnie dysleksją często są sprowadzane jedynie do trudności związanych z czytaniem i poprawnym pisaniem, na które zwracają uwagę przede wszystkim nauczyciele i nauczycielki języka polskiego. Jednak przyjęta i stosowana dość powszechnie, w tym w polskim prawie oświatowym, definicja dysleksji – rozumianej jako specyficzne trudności w uczeniu się – znacznie rozszerza ich zakres. Jej wrodzony bądź rozwojowy charakter, polegający na zaburzonym funkcjonowaniu układu nerwowego, powoduje, że trudności te nie będą dotyczyły tylko nauki wyżej wymienionych czynności, ale także umiejętności życiowych związanych np. z motoryką małą, czyli choćby sznurowaniem butów czy orientacją przestrzenną potrzebną do odróżniania stron prawej od lewej, wskazywania kierunków lub posługiwania się mapą.