Uczeń z zaburzeniami lękowymi

Co to jest lęk?

Lęk jest stanem psychicznym związanym z poczuciem irracjonalnego zagrożenia będącego odpowiedzią na bodziec wewnętrzny lub zewnętrzny. Słowo „irracjonalny” ma tutaj kluczowe znaczenie, ponieważ lęk najczęściej występuje jako reakcja na coś, co w rzeczywistości nie istnieje. Innymi słowy: można powiedzieć, że lęk jest odpowiedzią na nierealne niebezpieczeństwo, które zwykle jest wytworem naszej wyobraźni. 

Zaburzenia lękowe zostały ujęte w klasyfikacji DSM-5. Wyróżniono w niej następujące rodzaje zaburzeń lękowych[1]:

• zespół lęku napadowego (epizodyczny lęk napadowy),
• agorafobia,
• fobie swoiste,
• zespół obsesyjno-kompulsywny,
• zespół stresu pourazowego,
• ostra reakcja na stres,
• zespół stresu uogólnionego,
• inne zaburzenia lękowe.
   

Mimo różnic między poszczególnymi typami zaburzeń lękowych tym, co je łączy, jest zawsze niepokój wpływający negatywnie na jakość życia. Chcąc zdiagnozować zaburzenie lękowe, trzeba wykluczyć objawy wynikające m.in. z choroby somatycznej (np. zaburzeń hormonalnych) oraz z przyjmowanych substancji (np. kofeiny, leków, narkotyków)[2]. 

Różnica między lękiem a strachem

Lęk często jest utożsamiany ze strachem, jednak trzeba wiedzieć, że są to dwa różne pojęcia. Już Zygmunt Freud rozróżniał lęk obiektywny (lęk realny), czyli w naszym rozumieniu strach będący odpowiedzią na realne zewnętrzne niebezpieczeństwo, od lęku subiektywnego (lęk neurotyczny), który jest reakcją na nieznane niebezpieczeństwo tkwiące w człowieku[3]. Strach jest zatem emocją odpowiadającą na realne zagrożenie. W związku z tym, kiedy uświadamiamy sobie niebezpieczeństwo, z którym nie potrafimy sobie poradzić, pojawia się strach. W odróżnieniu od lęku, w strachu niebezpieczeństwo można obiektywnie stwierdzić, zobaczyć je, jest to realne zagrożenie. Strach może mieć stronę zarówno pozytywną (ostrzega nas przed niebezpieczeństwem, mobilizuje do działania, dzięki niemu od wieków radzimy sobie z zagrożeniami), jak i negatywną, kiedy jest zbyt silny i działa na nas paraliżująco[4].

Objawy zaburzeń lękowych u dzieci

Objawy lęku zwykle są widoczne w zachowaniu dziecka. Mogą pojawić się trudności z koncentracją, co znacznie utrudnia...