Dysleksja rozwojowa to według definicji „specyficzne trudności w nauce czytania i pisania oraz niekiedy wykonywania prostych czynności matematycznych”1. Szacuje się, że w Polsce dzieci z dysleksją, które uczą się w szkole, jest 2–15%2. Jako nauczyciele religii musimy wiedzieć, w jaki sposób pracować z dzieckiem z dysleksją, żeby to dziecko na naszej lekcji mogło być pozytywnie wzmocnione.
POLECAMY
Każdy przyswaja wiedzę inaczej
Każdy z nas jest inny, każdy z nas przyjmuje także informacje i przyswaja je inaczej. Warto mieć tego świadomość, ponieważ od tego, w jaki sposób uczeń przyswaja wiedzę, zależą metody uczenia się, które możemy starać się wykorzystywać w pracy z uczniem.
Trzy podstawowe kanały sensoryczne to kanał wzrokowy, kanał słuchowy i kanał kinestetyczny. W zależności od tego, jaki kanał sensoryczny jest bardziej wykorzystywany przy przyswajaniu informacji, taką strategię w zakresie uczenia się powinniśmy obrać.
Uczniowie, u których takim „kanałem przewodnim” jest kanał wzrokowy (według badań 65% populacji to wzrokowcy3), są w stanie zapamiętać to, co zobaczą, mają bujną wyobraźnię, potrafią wizualizować sobie różne rzeczy. Szybciej są w stanie zapamiętać dany materiał, jeśli go narysują czy zobaczą. Uczniowie ci zazwyczaj posiadają zdolność czytania map, schematów, diagramów. Wizualizacja w pracy z dzieckiem z dysleksją rozwojową, u którego głównym kanałem jest kanał wzrokowy, jest elementem niezbędnym do bardziej efektywnego przyswajania wiedzy4. Oczywiście poza zwróceniem szczególnej uwagi na kanał wzrokowy warto uczyć się z dzieckiem z dysleksją rozwojową polisensorycznie, czyli oddziałując na poszczególne zmysły.
Na co warto zwrócić uwagę, kiedy mamy do czynienia ze słuchowcami bądź kinestetykami (czuciowcami)? Scharakteryzuję te osoby krótko, skupiam się bowiem tutaj na osobach z przewodnim kanałem wzrokowym.
Słuchowcy to osoby, które prędzej zapamiętują to, co usłyszą, niż to, co zobaczą. Najlepszą metodą nauki dla takiej osoby jest słuchanie wykładu. Słuchowiec ma często dobrą pamięć muzyczną5.
Kinestetycy podczas mówienia oraz słuchania niekiedy gestykulują. Trudność sprawia im dłuższe słuchanie, np. podczas wykładu. Preferują metody przyswajania wiedzy związane z ruchem i dotykiem, jak rzeźba6. W zgłębianiu różnych stylów uczenia się w zależności od przewodniego kanału polecam książkę Jolanty Dyrdy Style uczenia się dzieci dyslektycznych a wymagania poznawcze szkoły.
Myślenie obrazami
Czym jest myślenie wizualne? To metoda „myślenia obrazami”7. Robiąc notatki, zawsze wykonujemy rysunek, symbol, który kojarzy nam się z danym zagadnieniem, oraz dopisujemy hasło, zdanie, które przedstawia dany rysunek. Powoduje to, że osoby, których kanałem przewodnim jest kanał wzrokowy, są w stanie zdecydowanie szybciej zapamiętać podane treści, gdyż kojarzą rysunek z danym zagadnieniem.
Notowanie wizualne
jak pisze Anna Maciejewska (realizujswojecele.pl):
- wzmacnia przekaz, gdyż poza słowami możemy zauważyć i zapamiętać prosty rysunek, który ułatwia nam zarejestrowanie potrzebnej wiedzy;
- sprzyja koncentracji – tworząc notatki, bardziej skupiamy się na podawanej wiedzy, starając się stworzyć rysunek i odpowiednio go opisać;
- upraszcza informacje – tworząc notatki wizualne, koncentrujemy się na najważniejszych i najbardziej istotnych dla nas informacjach;
- przyciąga uwagę – pamiętam, że kiedy robiłam notatki wizualne na studiach teologicznych z historii Kościoła i dałam je skserować jednej osobie, po chwili cała uczelnia już wiedziała, że robię notatki wizualne i do tej pory pamiętam poszczególne obrazki, które stworzyłam na wykładach (i nie tylko ja);
- sprzyja zapamiętywaniu – łatwiej zapamiętać rysunek z krótkim opisem niż lawinę słów niewyróżniających się niczym szczególnym;
- angażuje odbiorców – tworząc karty pracy za pomocą myślenia wizualnego, staram się coraz częściej robić tak, żeby uczniowie przygotowywali własne notatki za pomocą tej metody. Bardzo się cieszę, gdy uczniowie zaczynają tworzyć notatki wizualne o niebo lepsze od moich;
- pobudzają kreatywność – bez wątpienia to prawda, gdyż ciągle w czasie robienia notatek za pomocą tej metody zastanawiamy się, jaki rysunek zrobić, jak go podpisać, z czym dane zagadnienie się kojarzy.
Bardzo się cieszę, kiedy uczniowie sami wymyślają obrazki do poszczególnych zagadnień – wystarczy zadać jedno proste pytanie: „Z czym ci się to kojarzy?”. Narysuj. To może być coś prostego8.
Problematyką myślenia wizualnego zajmuje się specjalna grupa na Face-
booku „Rysuję dla moich uczniów”, w ramach której można się zainspirować robieniem notatek wizualnych. Warto odwiedzić stronę prowadzoną przez katechet-
kę – katechezawizualna.pl – na której są ciekawie przedstawione poszczególnie zagadnienia omawiane podczas lekcji religii. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej i rozpocząć swoją przygodę z tworzeniem notatek wizualnych, polecam zacząć od e-booka Eli Curyło 270 rysunków krok po kroku, dzięki której każdy z nas jest w stanie stworzyć samodzielnie karty pracy i inspirować swoich uczniów.
Skuteczna prezentacja
W Polskiej s...