Odbudowywanie kompetencji relacyjnych i komunikacyjnych uczniów

Urodzeni do życia społecznego

Badacze J. Kiley Hamlin, Karen Wynn i Paul Bloom wykazali, że już niemowlęta w wieku od sześciu do dziesięciu miesięcy oceniają innych na podstawie zachowań społecznych, a według Felixa Warnekena i Michaela Tomasella już czternastomiesięczne maluchy altruistycznie pomagają innym, np. nieproszone podnoszą rzecz, która upadła, przerywając zajęcie, które sprawia im przyjemność. Co więcej, roczne dzieci chętnie dzielą się informacjami i jeśli wiedzą, gdzie znajduje się przedmiot poszukiwany przez inną osobę, wskazują go palcem. Badania potwierdzają więc, że rodzimy się do życia społecznego, jednak część naszych naturalnych zachowań zostaje wyhamowana w procesie socjalizacji. Zgodnie z koncepcją określaną jako hipoteza mózgu społecznego, naczelne odznaczają się bardziej złożonymi umiejętnościami społecznymi niż pozostałe zwierzęta, a skomplikowana sieć powiązań, wynikająca z życia wśród innych osobników, jest większym wyzwaniem niż radzenie sobie ze zjawiskami materialnymi. Wyjaśnia to wiele sytuacji, które znamy z codziennego życia. Przykładowo, o wiele łatwiej jest nam napisać wiadomość do kogoś, niż z nim porozmawiać, zwłaszcza jeśli sprawa ma charakter konfliktu. Pisanie projektu jest mniej wyczerpującym zajęciem niż prezentowanie go i wchodzenie w dyskusję na jego temat (Gazzaniga, 2020, s. 123–128). A jednak każdego dnia wchodzimy w interakcje, komunikujemy się zarówno w sposób zapośredniczony – za pomocą mediów, jak i bezpośredni, a zatem niezwykle ważne jest, byśmy robili to w sposób świadomy, dążąc do tego, by efektem naszej komunikacji było porozumienie.

Komunikacja oparta na porozumieniu

Doktor Tali Sharot w książce Nasz wpływowy i uległy umysł pisze, że ludzie, którzy kontrolują swoje życie, są szczęśliwsi i zdrowsi (Sharot, 2018). Niezwykle ważne jest zatem, by nauczyciele i uczniowie potrafili świadomie zarządzać aktem komunikacyjnym zarówno na poziomie werbalnym, jak i niewerbalnym. Pozwala to na modelowanie pożądanych zachowań komunikacyjnych osób wchodzących w interakcje. Jest to ważne na wszystkich poziomach funkcjonowania placówek edukacyjnych, w których zachowania dorosłych modelują zachowania dzie...