Autor: Marta Nowakowska

Psychologia pozytywna weryfikuje model medyczny dominujący w dwudziestowiecznej psychologii, który mocno koncentrował się na deficytach, diagnozowaniu zaburzeń i „naprawianiu” błędów. Podejście pozytywne, które rozwija się dynamicznie od początku XXI w., przesuwa ciężar rozważań z psychopatologii na obszar zdrowia i dobrostanu. Koncentruje się na wartościach, zaangażowanym życiu, które jest źródłem satysfakcji i czynnikiem protekcyjnym zaburzeń zdrowia psychicznego. Praktyczne aplikacje psychologii pozytywnej odnajdujemy dzisiaj w biznesie, psychoterapii, coachingu czy właśnie w edukacji.

Dużo mówi się ostatnio o zmianach pokoleniowych, wiele uwagi poświęcając pokoleniu współczesnych nastolatków i młodych dorosłych – pokoleniu Z (zoomersi, Gen Z, postmilenialsi, czasem żartobliwie określa się nowe pokolenie jako „milenialsów na sterydach”). Pokolenie Z, urodzone między 1995 a 2012 r., zaczyna realnie wpływać na świat, wchodząc na rynek pracy i wnosząc do niego nowe wartości, oparte na poszanowaniu praw własnych i innych, na dążeniu do dobrostanu oraz równowagi życia zawodowego i prywatnego, na elastycznym podejściu do pracy, jasnym komunikowaniu swoich potrzeb, asertywności, ale także wrażliwości, szczególnie na potrzeby mniejszości, zwierząt, idee równości i tolerancji, niezwykłą umiejętność odnajdywania się w świecie cyfrowym i „życia równoległego” w realu i digitalu.

„Niska samoocena jest jak jazda przez życie z zaciągniętym hamulcem ręcznym” – pisał Maxwell Maltz. Ta metafora doskonale wyraża wpływ, jaki na życie młodych ludzi wywiera ich poczucie własnej wartości. A statystyki są bezlitosne – wyniki badania opublikowane w raporcie Fundacji UNAWEZA „MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym” wskazują, że ze skrajnie niską samooceną boryka się niemal 46% badanych uczniów[1]. Jak właściwie rozpoznać, kiedy normatywny kryzys tożsamości u nastolatków przeradza się w trwały schemat zaburzonego obrazu siebie? Jak wspierać stabilną samoocenę u młodych ludzi?

Tak jak „trawa nie rośnie szybciej, gdy się za nią ciągnie” – jak mawiał prof. Gerald Hüther, pionier neurodydaktyki – tak również uczniowie nie będą motywowani do rozwoju przez krytykę i wytykanie błędów. Za to świetnym podłożem do ich wzrastania jest mądra informacja zwrotna, przepełniona zrozumieniem dla ucznia, ale także jasnym komunikowaniem oczekiwań. Dziś o tym, jak udzielać feedbacku w sposób wspierający samoocenę i poczucie kompetencji. „Porzućmy czerwone długopisy, zamieńmy je na zielone” – jak apeluje Marzena Żylińska.