Rok liturgiczny – czyli jak te różne kolory i święta pomagają nam wzrastać w wierze

Cel główny	Uczniowie poznają rok liturgiczny, związane z nim najważniejsze święta i kolory szat
Cele  szczegółowe	Uczeń: potrafi wymienić kolory szat liturgicznych i ich znaczenie, poznaje budowę roku liturgicznego (okresy oraz święta), potrafi rozróżnić, które święta wiążą się z obowiązkiem uczestnictwa we Mszy Świętej,  odkrywa, że przeżywając rok liturgiczny, lepiej poznaje prawdy naszej wiary
Metody i formy pracy	pogadanka, rozmowa kierowana, metoda wspólnego poszukiwania
Środki  dydaktyczne	ornaty lub stuły w różnych kolorach liturgicznych,  wydrukowane plansze roku liturgicznego (patrz załącznik),  kolorowa kreda lub mazaki, tablica

Komentarz dla katechety

Tematyka roku liturgicznego pojawia się na katechezie już od przedszkola. Pomimo to, często z powodu odejścia od praktyki wiary młodzież w szkołach średnich często pamięta jedynie wybiórczo treści, które kiedyś poznawała w trakcie swojej edukacji. Dlatego też katecheza ta jest okazją do wydobycia tych wspomnień, uporządkowania ich, a także dobrego ukierunkowania na przyszłość.
Podczas tej katechezy uczniowie będą pracowali ze specjalną planszą roku liturgicznego, na której będą zaznaczać odkryte treści. Ja w swojej klasie mam także zestaw kredek, bo choć uczę w technikum i szkole zawodowej, to jednak moi uczniowie czasem lepiej przyswajają treści, kiedy używa się metod znanych bardziej z wcześniejszych etapów edukacji. 
Osobiście przeprowadziłem tę katechezę z kilkoma moimi klasami, zawsze okazywało się, że dowiedzieli się czegoś nowego. Jeżeli chodzi o pogadankę o kolorach liturgicznych, to jako ksiądz nie mam problemu z dostępem do ornatów czy stół, które mogę zabrać ze sobą do szkoły. Jeżeli jakiś katecheta nie ma takich możliwości, może zastąpić je np. materiałami, koszulkami lub innymi przedmiotami w odpowiednich kolorach. Lekcja ta, choć zawiera dość dużo treści, to są one bardzo krótkie, więc powinna być ona przeprowadzona w sposób dynamiczny, a przez to stanie się ona bardziej atrakcyjna. 

Część wstępna

Katecheta wybiera z klasy czterech uczniów do pomocy. Wręcza każdemu z nich ornat (stułę lub materiałowy zamiennik) w kolorach: fioletowym, białym, czerwonym, zielonym. Na początku pyta uczniów, czy wiedzą, co koledzy trzymają. Uczniowie bez problemu powinni rozpoznać szaty liturgiczne. 
Następnie katecheta żartobliwie zauważa, że kościół nie jest domem mody i nie organizujemy w nim pokazów, jednak jak można zaobserwować w ciągu roku, księża, jak i ministranci zmieniają swój ubiór. Następnie katecheta prowadzi dialog z uczniami, starając się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tak się dzieje. W rozmowie naprowadza uczniów, aby zauważyli, że zmieniają się okresy liturgiczne, wspominamy w liturgii różnych świętych, a także zmieniamy kolory podczas różnych obrzędów, np. ślub, pogrzeb, bierzmowanie. 
Po zakończonej rozmowie katecheta wyjaśnia zwięźle uczniom symbolikę poszczególnych kolorów:

• biały – zakładane przez kapłana ornaty liturgiczne w kolorze białym symbolizują czystość, niewinność, doskonałość i radość. Kolor biały pojawia się w Biblii aż 57 razy – biała gołębica, krew baranka wybielająca szaty i białe szaty jako główne odzienie w niniejszych czasach. Szaty w tym kolorze zakładane są w okresie świątecznym;
• zielony – barwa zielona symbolizuje życie, nadzieję, młodość, zwycięstwo, spokój, płodność i nieśmiertelność. W Biblii barwa zielona przedstawiana jest jako kolor Ogrodu Pańskiego;
• fioletowy – symbol skruchy, pokuty, pokory i żałoby. Dodatkowo obecnie stanowią zastępnik szat czarnych podczas mszy pogrzebowych;
• czerwony – jest to symbol miłosierdzia, miłości Bożej, krwi oraz śmierci Jezusa Chrystusa na krzyżu. 

Część centralna – praca z metodą wspólnego poszukiwania 

Teraz uczniowie asystenci wracają na swoje miejsca, jeżeli jest możliwość powieszenia ornatów w widocznym miejscu, warto zostawić je na widoku. Katecheta rozdaje uczniom kartki z wydrukowaną planszą roku liturgicznego (załącznik), która będzie potrzebna do dalszej pracy, a jednocześnie będzie stanowić swoisty zapis do zeszytu. Katecheta zaś na tablicy rysuje koło odpowiadające temu, które otrzymali 
uczniowie. 
Zanim katecheta wyjaśni uczniom, kiedy używamy poszczególnych kolorów w roku liturgicznym, należy przypomnieć, jakie wyróżniamy w liturgii okresy. Dlatego katecheta pyta o to uczniów, naprowadzając ich tak, aby odkrywać te okresy chronologicznie:

• adwent – wtedy dzieci chodzą do kościoła z lampionami, zapalamy świece na specjalnym wieńcu…
• Bożego Narodzenia – śpiewamy kolędy, odpra­wiamy msze o północy…
• zwykły cz. I – wtedy niczego specjalnego nie świętujemy ani się nie umartwiamy…
• Wielki Post – odprawiamy Drogi Krzyżowe, śpiewamy Gorzki Żale, organizowane są rekolekcje…
• Triduum Paschalne – Wielki Czwartek, Ostatni Wieczerza, Śmierć Jezusa na Krzyżu, Zmartwychwstanie…
• Wielkanocny – wybrzmiewa radosne Alleluja, pusty grób…
• zwykły cz. II – długi czas, wtedy niczego specjalnego nie świętujemy ani się nie umartwiamy…

W trakcie odkrywania kolejnych okresów liturgicznych katecheta prosi uczniów, aby nanieśli nazwy tych okresów na swojej karcie pracy. 
Kiedy już zostaną przypomniane wszystkie okresy liturgiczne, katecheta prosi uczniów, aby dopasowali do nich odpowiednie kolory liturgiczne, co mogą również uczniowie zaznaczyć sobie na swojej planszy kolorowym długopisem czy kredką (o ile...